Kolon kanseri, her yaşta ortaya görülebildiği gibi sıklıkla 50 yaş üstünde ortaya çıkar. Günümüzde sıklığı oldukça artmakla birlikte 1. Derece akrabalarda görülmesi de gelişme riskini artırmaktadır. Kalın bağırsak başlangıç kısmı çekum, sağ kolon, yatay kolon, sol kolon ve rektum dediğimiz sol kolondan oluşur. Kalın bağırsağın asli görevi suyun geri emilerek gaitanın oluşumudur. Bu nedenden ötürü yediklerimizle gelişimi arasında önemli bir ilişki vardır. Tamamı boru şeklinde bir organ olup içinde gelişen her oluşum tıkanma, kanama ve karın ağrısı yapabilmektedir. En önemli tedavi hastalığın çıkarılması yani cerrahidir. Öncesinde küçültmek sonrasında yeniden oluşmasını engellemek için kemoterapi de tedavi için önemlidir.
Kolon Kanseri Nedir?
Kalın bağırsak kanseri, yapısal olarak yer alan bazı katman hücrelerin genetik, kalıtsal, çevresel faktörler ve beslenme tipi ile ilişkili olarak mutasyon geçirmesi ve kanser hücreleri geliştirip çoğalması ile de kitle oluşmasıdır.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Neden Olmaktadır?
- Polip dediğimiz iç hücrelerin kabartı şeklini alarak çoğalması en sık gelişim nedenlerinden,
- Genetik bozuklukların olması özellikle APC dediğimiz genin defekti,
- Ailede kalın bağırsak hastalarının bulunması,
- İltihaplı kalın bağırsak hastalıklarının olması,
- Hayvansal gıdaların fazla tüketimi,
- Özellikle E ve C vitamini eksiklikleri
- Mikronutrient yani vücudumuz için çok az da olsa gerekli elementlerin azlığı kolon kanserine neden olan faktörler arasındadır.
Kolon (Bağırsak) Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
- Kanama en sık
- Tıkanma- gaita çıkaramama
- Karın ağrısı
- Kusma
- Büyük tuvalet yapmada değişiklik
- Kilo kaybı
- Çabuk yorulma belirtileri arasındadır.
Kanama
Sıklıkla gizli kanama şeklinde görülür. Kan tahlilinde kan değerlerinin düşmesi ve gaitada gizli kan tahlili ile saptanır. Ama asıl kanama kolonoskopi ile saptanır.
Tıkanma
Büyük tuvalet değişikliği ile başlayıp, bağırsağın tamamen tıkanıp acil ameliyat gerektirmesine kadar belirtilerdir. Acil tıkanma gelişmesi kusma, karın ağrısı gibi belirtiler de vermektedir.
Kilo Kaybı
Hem kitlenin kişiyi tüketmesi hem de tıkanma yaparak iştahın azalmasına sebep olarak kısa sürede çok kilo kayıpları ile belirti vermektedir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Evreleri Nelerdir?
Kolon (bağırsak) kanserinin 4 evresi bulunmaktadır. Bu evrelerin üçünün 4 alt aşaması bulunmaktadır.
Ever 1
En erken evresidir. Sadece iç yüzey hücrelerini tutan tipidir. Derin dokulara ve lenf bezlerine gitmemiş kanseri ifade etmektedir.
Evre 2
Yüzey hücrelerin bir alt tabakasını tutmuş kanser evresidir. Nispeten erken evre sayılabilir. Ancak lenf bezlerine sirayet olabilmektedir.
Evre 3
Tüm kalın bağırsak katlarını tutan evresidir. Kanser son katı aşmamıştır. Lenf bezlerinin daha fazla etkilendiği evresidir.
Evre 4
Kalın bağırsak son katını aşmış çevreyi de tutmuş hatta en sık karaciğere olmak üzere metastaz yani kanser sıçramasının görüldüğü evresidir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
- Bağırsakta çok sık Poliplerin gelişmesi
- Ailede görülmesi
- Gen bozuklukları
- Hayvansal beslenme
- Sigara ve Alkol
- Çevresel etmenler
- Vitamin eksiklikleri riski artıran faktörlerdir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Teşhis Edilmektedir?
Sıklıkla tarama kolonoskopi sırasında saptanmaktadır. Alınan biyopsilerin patolojik incelenmesi ile tanı netleşir. Ama ülkemizde halen kolonoskopi taramasını geciktirmemiz nedeniyle hastalar acil serviste daha komplike şekilde karşımıza gelebilmektedir. Bazen de başka sebeple çekilen tomografi, MR ya da başka görüntüleme yöntemlerinde saptanabilmektedir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Tedavi Edilmektedir?
Kolon (bağırsak) kanserinin hangi evrede olduğuna göre tedavi yöntemi belirlenmektedir. Genellikle ilk yöntem olarak ameliyatla kanserli dokunun çıkarılması işlemi yapılmaktadır. Sonrasında patolojik sonuçlara göre kemoterapide uygulanabilmektedir.
Evre 1 ve 2 sıklıkla önce cerrahi ile hastalıklı bağırsağın çıkarılması şeklinde tedavi edilir. Patoloji sonucuna göre Kemoterapi verilebilir ya da verilmeyebilir. Aylık ve yıllık takiplere devam edilir.
Evre 3 ve 4 de sıklıkla tıkanma ciddi kanama yoksa önce kemoterapi verilir. Hastalık biraz küçültüldükten sonra ameliyatla hastalıklı dokular çıkarılır. Evre 4 ileri evre olmasına rağmen bazı hastalar ameliyat şansını yitirmez iyi bir cerrahi ve sıcak kemoterapi uygulamaları ile hastalık yok edilebilmektedir.
